Mineraaltje met een verhaaltje

maandelijkse rubriek met een merkwaardig verhaal over een mineraalspecimen
voor vragen of suggesties, email verhaaltje@minerant.org

Pseudo-octaëdrische phillipsiet in plaats van gismondien

Foto's en verhaal Paul Mestrom


Pseudo-octaëdrische phillipsiet, beeldbreedte 6,7 mm
Mirador de la Centinela, Tenerife, Canarische Eilanden, Spanje

Kort geleden kreeg ik een mailtje van een van mijn oud-leerlingen, Simon van Opstal.
Als leerling was hij lid van mijn geologieclub. Nu werkt hij als fysiotherapeut niet ver bij mij vandaan. Sinds kort is hij ook weer bezig met mineralen en daarom nam hij contact met me op. We maakten een afspraak en bekeken veel van zijn fraaie vondsten uit het Binntal (niet alleen van Lengenbach, maar onder ander ook van de Wanni-gletsjer!). Daarnaast liet hij me een eigen vondst zien van Tenerife: gismondien. Omdat ik het mooi materiaal vond en zelf binnen afzienbare tijd ook weer eens naar dit mooie eiland hoop te gaan, kreeg ik een paar stukken van hem.

De volgende dag bekeek ik deze stenen nog eens goed onder de microscoop. Ik zag vooral min of meer ruitvormige vlakjes (zie foto onderaan). Dat past niet bij gismondien. Die vormt meestal octaëder-achtige (beter: pseudotetragonale dipiramidale) kristallen met driehoekige vlakjes.

Daarom zocht ik maar eens naar informatie over de vindplaats op Mindat:
https://www.mindat.org/loc-133463.html
Daar stonden foto's van gismondien die goed overeen komen met dit materiaal, maar in de mineralenlijst komt gismondien niet voor! Vreemd!

Ik ben toen maar eens gedoken in "Mineralien der Kanarischen Inseln" van Rudolf Franz Ertl. Dat is het beste boek dat er over dit thema te vinden is (zie Geonieuws 2016 nr 8). Daarin staat dat Gismondien alleen voorkomt op Fuerteventura.
Verder staat er een foto in van phillipsiet van Tenerife, die goed lijkt op dit materiaal.

Vervolgens zocht ik verder in de zeolieten-bijbel "Zeolites of the world" van Rudy Tschernig. Daarin vond ik bij de Canarische eilanden ook alleen Fuerteventura als vindplaats voor gismondien. Bij phillipsiet vond ik kristaltekeningen die goed passen bij dit materiaal en die het ontstaan van de pseudo-octaëdrische kristalgroepen mooi verklaren.

De conclusie was dus dat het geen gismondien is, maar vrijwel zeker phillipsiet.
Het gaat hier om vrij ongebruikelijke vormen van phillipsiet en daarom zijn ze heel interessant.

Op Mindat staat kennelijk een foute naam bij de foto's!
Dat komt helaas veel vaker voor.

Glanzende vlakjes van een samengesteld kristal van 0,9 mm
Mirador de la Centinela, Tenerife, Canarische Eilanden, Spanje