Mineraaltje met een verhaaltje

maandelijkse rubriek met een merkwaardig verhaal over een mineraalspecimen
voor vragen of suggesties, email verhaaltje@minerant.org

Een hart van kwarts...

Paul Mestrom


Hartvormig insluitsel met gasbel in kwarts, variëteit Herkimer Diamond, Herkimer, Middelville, New York, USA, beeldbreedte 8,4 mm.

Mineralen worden vaak gebruikt om er mooie siervoorwerpen van te maken. Vaak worden zachte mineralen als talk of gips in allerlei kleuren gebruikt om er beeldjes of andere siervoorwerpen van te maken. Op beurzen en in mineralenwinkeltjes kwam ik zo al eendjes, olifantjes, Boeddha's, Maria-beeldjes, doodshoofden, snuisterij-doosjes en nog veel meer tegen. Ook hardere mineralen als kwarts, en dan met name ook roze kwarts, worden vaak gebruikt. Van roze kwarts kom je regelmatig hartjes tegen. Heel geschikt natuurlijk om als hanger cadeau te geven aan een geliefde . . . 😍

Stenen hartjes op de stand van TOPedelstenen.nl ACAM-beurs Antwerpen, 26 februari 2023

Zelfs diamant kun je in hartvorm geslepen tegenkomen. Persoonlijk vind ik het veel aardiger, als de natuur zelf voor een hartvorm zorgt. Voorbeelden daarvan zijn al gepresenteerd in verhaaltjes van Etienne Mans en Een hart van …

Het hartje dat je ziet op de foto hierboven sluit daarbij aan, maar is toch heel anders. Het gaat hier om een hart dat ontstaat niet door de aanwezigheid van een mineraal, maar juist door door de afwezigheid ervan. In de kwarts, een Herkimer Diamond, zit een holte in de vorm van een hart. Deze is gevuld met een vloeistof met daarin een gasbel. Als je de steen beweegt, kan de gasbel in de holte bewegen. De hele steen zie je op de foto onder dit verhaaltje.
In het boek “CollectorsGuide to Herkimer Diamonds” van Michael Walter is te lezen dat vloeibare insluitsels in dergelijke kristallen kunnen bestaan uit water (al dan niet met wat opgelost zout) of kleurloze “petroleum”. De gasvormige insluitsels zijn meestal koolstofdioxide (CO₂).
Bij vloeibare insluitsels heb ik vaak fluorescentie gezien die past bij petroleum. De inhoud van dit hartvormige insluitsel is niet zeker, maar aangezien er onder de 365 nm UV-lamp geen fluorescentie is, is het aannemelijk dat het hier gaat om water met een gasbel van CO₂.

Deze voor mij bijzondere steen kreeg ik van Jerome Ulinski, waarmee ik via de post lange tijd veel mineralen ruilde. Hij woonde in New York Mills, een dorpje in Oneida County, New York. Hij had een eigen “claim” in het er vlak bij gelegen Herkimer County voor het verzamelen van Herkimer Diamonds, de wereldberoemde water heldere en als diamanten schitterende kwartskristallen uit die regio. We raakten goed bevriend en wisselden behalve mineralen ook andere zaken uit. Zo kreeg ik van hem drank en lekkernijen uit de staat New York en stuurde ik hem onze locale specialiteiten en Delfts aardewerk. Een keer mailde hij dat zijn vrouw een moestuin had en graag klompen wilde om daarin te werken. In New York waren die toen niet te vinden en dus stuurde ik haar een paar echte ouderwetse Hollandse klompen. In onze mails bespraken we ook “de toestand in de wereld”. Onze politieke visies lagen kort bij elkaar. Het meest indrukwekkend waren de verhalen over wat er in New York gebeurde op en na 9-11 (2001). Zijn vrouw was verpleegkundige en vertrok meteen na de aanslag naar New York om daar te helpen. Ze werkte er een aantal maanden lang en de verhalen waren schrijnend. In hun dorp waren meer dan tien doden te betreuren.
Als blijk van vriendschap stuurde Jerome mij deze steen. Na zijn plotselinge overlijden berichtte zijn vrouw me dat in zijn testament stond dat twee van de mooiste Herkimers uit zijn collectie voor mij waren. Ze hebben nu een bijzondere plek in mijn collectie.

Literatuur:
CollectorsGuide to Herkimer Diamonds, Michael R. Walter, Schiffer Earth Science Monographs Volume 18, IBN 978–0-7643-4710-8


Kwarts, variëteit Herkimer Diamond, 17 mm kristal met hartvormig insluitsel met gasbel, Herkimer, Middelville, New York, USA.
NB: de gasbel zit hier op een andere plek dan op de foto bovenaan!