Merkwaardige macro mineralen
een informatieve rubriek met handstukken uit de collectie van Raymond Dedeyne, door hemzelf becommentarieerd en door Theo Muller van foto’s voorzien - voor vragen of suggesties, email mmm@minerant.orgAPOPHYLLIET
Huanggang, Hexigten Banner, Inner Mongolia, China
De mineralenbeurs van Sainte Marie, 2017: aan de stand van Jin Ge Zi Rock Shop (de namen die Chinezen hun business toebedelen zijn nu eenmaal ondoorgrondelijk) worden drie gelijkaardige specimens aangeboden die heel wat China-fanaten in de ban houden. Het zijn niet exact minerale schoonheden, maar vreemd aandoende handgrote conglomeraten van ettelijke kleine, groenige kristalletjes van zo’n 7 mm elk, met daartussen een wit, vezelachtig materiaal – ik kan mij niet herinneren ooit nog zoiets gezien te hebben. De standhoudster weet niet wat het is – enkel dat ze uit Binnen Mongolia zouden komen. Iedereen heeft zowat zijn eigen visie: calciet, bariet, gips, stilbiet - gissingen zijn niet van de lucht, de ene al gedurfder dan de andere. Afgaande op de structuur van de kristalletjes vind ikzelf dat ze iets weg hebben van apophylliet. Toch durft er niemand eentje te kopen – ook ik niet: die dingen kosten wel geen fortuin maar de prijs is dan ook weer niet verwaarloosbaar.
In het leven moet je echter zo nu en dan eens een (liefst berekend) gokje durven te wagen en daar maakt het mineralen verzamelen geen uitzondering op. De volgende dag heb ik mij dan ook bedacht: dit is werkelijk té intrigerend - wie weet wat een correcte determinatie hier kan opleveren? Het beste van de drie specimens blijkt echter al verkocht: iemand heeft dus al vóór mij de sprong gewaagd en ik moet mij ditmaal tevreden stellen met “second best”.
Eenmaal thuis wordt het specimen nader bekeken onder de binoculair. De kristalletjes zien er tetragonaal uit: het zijn duidelijk prisma’s {110} met gestreepte zijvlakken en getermineerd door een dipiramide {101}. Dat is een van de favoriete voorkomingsvormen van apophylliet: we gaan hier al duidelijk de goede kant uit. De witte vezeltjes blijken uit de kristalletjes gegroeid te zijn – dit zijn dus geen restanten van verpakkingsmateriaal. Theo Muller is zo vriendelijk om ook nog eens de brekingsindex en de densiteit te meten en ook die bevestigen verder de werkhypothese “apophylliet”. Wat de vindplaats betreft gok ik voorlopig op het Huanggang mijncomplex: dat is zowat de enige vindplaats die ik in Binnen Mongolia ken – alhoewel ik geen bewijs heb dat apophylliet er ook daadwerkelijk voorkomt.
Tot in het Lapisnummer van November 2018 (p24 – 38) een bijdrage verschijnt van de hand van China-kenner bij uitstek Berthold Ottens over zeldzame boraten uit Binnen Mongolia. Daar wordt duidelijk gesteld dat apophylliet er zowel in het gebied Huanggang (als groene tot bruine kristalletjes tot 5 mm) als in het gebied Shijiangshan/Shalonggou (als kleurloze, transparante kristallen tot 3 cm) voorkomt. Ik neem contact op met Berthold en stuur hem een foto van mijn specimen. Hij antwoordt prompt dat hij ook zo’n specimen kocht in Sainte Marie, van dezelfde handelaar - ook al omdat hij het zo ongewoon vond. Namaak is volgens hem uitgesloten, daarvoor is het te gecompliceerd. Hij heeft de universiteit van Freiberg om een XRD analyse gevraagd en die bevestigt wat wij uit eigen testresultaten al nagenoeg met zekerheid wisten: dit is daadwerkelijk apophylliet. De vezels – zowel de witte binnen de kristallen als de insluitsels - werden geïdentificeerd als actinoliet: een typische begeleider bij vindplaatsen van het type Huanggang. Kleur, habitus, begeleider: alles wijst er volgens hem op dat dit specimen uit Huanggang afkomstig is. Raadsel opgelost dus, en enkele dagen later kan ik de allereerste foto van apophylliet uit Huanggang posten op MinDat!
Berthold stuurt mij ook nog een foto van zíjn specimen en jawel hoor: dit is duidelijk het beste van de drie dat hij net voor mijn neus heeft weggekaapt. Alleen: nu blijkt dat hij daarvoor exact zesmaal meer heeft betaald dan wat ik finaal voor mijn specimen moest neertellen. Blijkbaar gaan Chinese handelaars er van uit dat bekende mineralenschrijvers véél rijker zijn dan ordinaire mineralenverzamelaars…
