Merkwaardige macro mineralen
een informatieve rubriek met handstukken uit de collectie van Raymond Dedeyne, door hemzelf becommentarieerd en door Theo Muller van foto’s voorzien - voor vragen of suggesties, email mmm@minerant.orgFLUORAPATIET op STILBIET
Imilchil, Er Rachidia, Marokko
In oktober 2007 doorkruisten we met negen MKA’ers Marokko op een mineralogische expeditie. Een van de stopplaatsen op deze veertiendaagse trip was Imilchil : een onooglijk gat ergens in de Haut Atlas, waar de lokale “tandarts” nog kiezen trok in het centrum van de wekelijkse markt, tot vermaak van de lokale populatie en waar we bij vrieskou overnachtten in een onverwarmd hotel met de naam L’Avenir (!) alwaar we bediend werden door een ober uitgedost met wollen muts, sjaal en handschoenen. In de hele regio was er niet veel meer te beleven dan bergen, bergpassen en nauwelijks berijdbare pistes. Mijnen waren er niet: mineralen moest je er zoeken langs de piste en op de berghellingen – wat we dan ook met overgave deden terwijl de sneeuw in grote vlokken neerdwarrelde (où sont les neiges d’antan, zowel letterlijk als figuurlijk: twee dagen daarvoor zochten we nog bariet in de woestijn bij 40° C!) . We vonden er overvloedig orthoklaas, magnetiet en epidoot – maar doorgaans op een matrix die te brokkelig was om er een deugdelijk specimen uit te formateren. Fluorapatiet vonden we niet zelf, maar dat was volop te koop bij lokale handelaars als groengele hexagonaal-prismatische kristallen van zowat 4 op anderhalve cm. Ze waren los te verkrijgen (een handelaar had er een volle emmer van) – ofwel met vlakke beëindiging (de natuurlijke vorm in de regio Imilchil) ofwel artisanaal-piramidaal aangeslepen door lokale handswerklui; maar ook op matrix (naar keuze ondefinieerbaar natuurlijk verweerd gesteente of nagelnieuwe cement). Alles ging er van de hand voor de eenheidsprijs van 50 dirham (omgerekend 4,5 Euro) per stuk: veel specimens vonden op die manier later hun weg naar Belgische verzamelingen allerhande. Mineralen zoeken was er vooral een aangelegenheid voor lokale jonge herdertjes, die godganse dagen hun kudden schapen of geiten van de ene schaarse graspol naar de andere moesten leiden en daarbij mineralen zochten, als schamele bijverdienste en/of uit pure verveling.
Ik was dan ook aangenaam verrast toen ik op de beurs van Bernissart 2019 een klein lot fluorapatietkristallen op een goed herkenbare stilbietmatrix uit datzelfde Imilchil aangeboden zag door Hicham Haouati (wie anders?) - het specimen op de foto is daaruit afkomstig. De groenige kristallen zijn nagenoeg perfecte hexagonale prisma’s met een lengte tot 4 cm en een diameter tot 2 cm. Ze zijn vlak beëindigd en vertonen zijdelings duidelijk longitudinale strepingen. De (solide!) matrix is bedekt met zalmkleurige stilbiet-Ca kristallen tot 8 mm die het typisch “strikjespatroon” vertonen. De apatietkristallen zijn op diverse plaatsen gebroken tengevolge van tektonische activiteit en daarna weer in situ aaneengegroeid: dat het hier niet om kleef- en plakwerk gaat wordt geïllustreerd door het feit dat er zelfs ín de ruimtes tussen de breuken nog stilbietkristallen zijn gevormd. De groenzwarte sporen op de keerzijde van het specimen zijn waarschijnlijk afkomstig van epidoot en/of een of ander amfibool, zelf typische begeleiders voor de regio. Als vindplaats moest ik mij tevreden stellen met een eenvoudig “Imilchil”: zoals hierboven reeds aangegeven is dat in dit specifiek geval “as good as it gets” – meer zit er niet in.
Volledigheidshalve: dit specimen heeft mij wel iets meer gekost dan 50 dirham (een valuta die Hicham overigens niet eens aanneemt) of zelfs de omgerekende vierenhalve harde Euro’s! Waarschijnlijk gaat het hier om een klein lot, want op de daaropvolgende beurzen was er al geen spoor meer van te bekennen.
