Merkwaardige macro mineralen
een informatieve rubriek met handstukken uit de collectie van Raymond Dedeyne, door hemzelf becommentarieerd en door Theo Muller van foto’s voorzien - voor vragen of suggesties, email mmm@minerant.orgVANADINIET
Mibladen Mining district, Midelt Province, Draa-Tafilalet, Marokko
Ik denk niet dat er veel verzamelaars zijn die niet minstens één specimen vanadiniet in hun collectie hebben, en in 99% van alle gevallen zal dat er dan ook nog wel een uit Mibladen, Marokko zijn. De redenen daarvoor liggen voor de hand: het doet zich meestal voor onder de vorm van aantrekkelijke, relatief grote, goedgevormde kristallen (nagenoeg onveranderlijk eenvoudige hexagonale prisma’s beëindigd door twee evenwijdige vlakken, beter bekend als een basaal pinacoid). Ook de kleur (meestal oranje tot rood) is doorgaans attractief en voor de prijs moet je het (tenminste over recente jaren) ook al niet laten. Maar toch is dat niet altijd zo geweest: het werd hier pas goed bekend vanaf pakweg 2000. Wie daarvóór vanadiniet wilde was doorgaans aangewezen op Amerikaanse bronnen zoals bijvoorbeeld de Apache Mine in Arizona (ooit nog MKA mineraal van de maand) en dan mocht je met kristalletjes van hooguit enkele millimeter al heel tevreden zijn.
Mibladen is een klein dorpje op zowat 14 km NO van Midelt, dat zelf heden ten dage een belangrijk centrum voor de Marokkaanse mineralenhandel is. Vanaf 1920 waren er loodmijnen waar voornamelijk galeniet werd ontgonnen. Het hoogtepunt werd er bereikt rond 1950, waarna het stelselmatig bergaf ging tot in 1976 de loodontginning uiteindelijk werd stilgelegd. De eerste Mibladen vanadinietspecimens bereikten de verzamelaarsmarkt vanaf 1970 - eerst maar met mondjesmaat - en pas rond 1990 begon de aanvoer goed op gang te komen. Het was echter wachten tot 2000 tot een echte bonanza inzette, en sindsdien is de toevoer op een gestaag hoog niveau gebleven. Dit materiaal is lang zeer duur geweest: toen wij in 2007 met een MKA-expeditie Mibladen aandeden werden er door de lokale “fouilleurs” en handelaars uitsluitend heel middelmatige specimens aangeboden (de écht goede verdwenen rechtsreeks naar de USA en Duitsland) en dan nog enkel tegen exorbitante prijzen. De laatste jaren echter raakte de markt tenslotte verzadigd en sindsdien zijn de prijzen sterk afgekalfd, tenminste wat betreft de middenkwaliteit. Er worden echter nog regelmatig nieuwe “supervondsten” gedaan – zoals bijvoorbeeld begin 2019, toen specimens met kristallen tot 5 cm werden ontdekt - en die blijven onveranderlijk hoge kwalitatieve én financiële toppen scheren. Qua ontginning kunnen we hier van pure “specimen mining” spreken: er wordt doelgericht gezocht in zowel de oude loodmijnen als in nieuw gegraven putten (de laatste tot ettelijke tientallen meter diepte) op doorgaans vrij primitieve manier: de operaties waarvan we in 2007 getuige waren zagen er ronduit levensgevaarlijk uit.
Het specimen op de foto (180 op 135 op 75 mm) is er eentje uit die nieuwe lichting van 2019: een massa onberispelijke kristallen waarvan het grootste met een zijde van 20 mm. Een uitgesproken skeletgroei maakt het geheel nog extra aantrekkelijk. De kleur is een okerachtig lichtbruin, dat als een dun waas ligt over de origineel roodbruine kristallen (nog te merken in de holtes van het specimen): dat zorgt voor een goed contrast met de witte matrix. Dit gaat wel ietwat tegen het schoonheidsideaal van het perfecte vanadinietkristal in, dat volgens de regels neonrood moet zijn – maar ik vond deze kleur nét goed en nu en dan moet je eens tegen de stroom durven in te gaan.
Ik kocht het op Minerant 2019 van Hicham Haouati, een vaste waarde op onze Belgische beurzen voor wat de betere Marokkaanse mineralen betreft. Hicham is zeker niet goedkoop – maar hij biedt doorgaans wel een excellente kwaliteit aan. Bovendien maakt hij altijd wel een speciale prijs voor “son meilleur ami” (en daarmee spreekt hij als filantroop pur sang zowat iedereen aan). Volledigheidshalve: naar dergelijke specimens moet je vragen. Ze worden – veilig opgeborgen en goed beschermd in hun afgesloten vormvaste plastic dozen - onder tafel bewaard, teneinde te voorkomen dat half Antwerpen zich persoonlijk kan vergewissen “dat dit wel degelijk echt is”: zo niet hou je aan het einde van de beurs als verkoper enkel nog een handvol micromounts over.
