Tip van de maand

nuttige wenken en praktische tips voor de mineralenverzamelaar
voor vragen of suggesties, email tips@minerant.org

Tip 69: in het veld 1: vaker naar dezelfde plek!

een tip van Paul Mestrom

Anno 2013, Lengenbach, Binntal, Wallis, Zwitserland
Hoopvol kijken naar de nieuwe lading die Ralph Cannon uit de groeve brengt

In tip 62 schreef ik het al: als je voor het eerst mineralen gaat verzamelen in een gebied waarvan bekend is, dat er veel te vinden is, dan vallen de vondsten soms toch ontzettend tegen. Dat komt dan meestal omdat je, ondanks een goede voorbereiding, eigenlijk geen idee hebt op welke plaatsen precies je moet zijn en waar je op moet letten om tot goede vondsten te komen. Een goede gids kan dan wonderen verrichten, maar vaak is die gewoon niet voorhanden....

In 1983 was ik voor het eerst in het Binntal bij de groeve Lengenbach. Het weer was matig en er werd niet veel materiaal uit de groeve naar buiten gebracht. Het was daarom veel wroeten in oud materiaal. Daar werden mijn zwager Theo en ik niet blij van. Toe we weer op weg naar huis waren zeiden we daarom tegen elkaar: het was mooi, daar in de Alpen, maar toch niet voor herhaling vatbaar.
Gelukkig hadden we wel veel materiaal meegenomen (zie tip 68!), zodat we thuis toch nog zo veel moois vonden, dat we besloten er nog eens heen te gaan. De volgende keer was het weer beter en kwam er meer materiaal uit de groeve. Prima vondsten daardoor en vooral: andere mineralen!
De volgende jaren werd Lengenbach een vast punt op onze jaarkalender en met grote regelmaat vonden we mineralen die we niet eerder vonden. Ten dele was dat toeval, ten dele ook het gevolg van het feit dat er in een andere zone gewerkt werd met dus ook andere mineralen. Ook leerden we steeds beter op welke uiterlijke kenmerken gelet moest worden om thuis mooie vondsten te kunnen doen..
In veel jaren leverde de groeve ons niet meer dan een beperkt aantal povere vondsten op, soms zelfs helemaal niets. Dan namen we vooral pyriet mee voor de kinderen... We gingen dergelijke dagen dan maar beschouwen als rustdagen tussen grotere tochten naar hoog gelegen plaatsen in het Binntal.
Uit al die bezoeken (meer dan 30 jaren!) ontstond een fraaie Lengenbach-collectie met meer dan 50 verschillende (zelf gevonden) mineralen van deze fameuze vindplaats.
Het meest blij werd ik toen Toni Imhof in 1991 aan het eind van de middag (toen alle “toeristen” inmiddels weg waren en er alleen nog een paar “echte verzamelaars” op de storthoop wachtten, een laatste karretje uit de groeve bracht. Op dat karretje lag een vrij groot blok met een rode band. Ik greep dat blok meteen vast en toen ik het voorzicht open beitelde kwam er een zone met schitterende grote kristallen van het zeldzame hatchiet tevoorschijn. Toni liet zich spontaan ontvallen: “Scheisse, Der hätte nie herauskommen dürfen!”. (“Shit, dat blok had nooit de groeve uit gemogen.”)
Geluk? Toeval? Op het juiste moment op de juiste plaats?
In elk geval het resultaat van: vaker naar dezelfde plek!

Ook korter bij huis is dat een goed advies. In de Eifel zijn veel groeves waar mooie mineralen gevonden worden, maar als je er de eerste keer bent...
Ten eerste weet je nog niet goed waar je precies op moet letten. Als je thuis je vondsten goed bestudeerd hebt, weet je dat veel beter.
Ten tweede wordt er in een werkende groeve steeds weer op andere plaatsen gewerkt. Dus kunnen er ook steeds weer andere mineralen gevonden worden.
Een fraai voorbeeld van zo’n groeve is de Graulai. Links vooraan in de groeve werden lange tijd geleden batisiet en barytolamprophylliet gevonden. Van vondsten van deze mineralen in deze groeve heb ik de laatste 15 jaar niets meer gehoord...
Het koningsblauwe mineraal scottyiet werd rond 2010-2012 in één zone gevonden. Toen die “op” was, is het mineraal (voor zover ik weet) in deze groeve niet meer gevonden.

Vergelijkbare verhalen zijn te vertellen over de Bellerberg (groeve Caspar) bij Ettringen.

Een laatste voorbeeld: in augustus 1984 gingen Theo en ik voor de waarschijnlijk derde keer naar de Weinberg bij Nickenich. Bij onze eerdere bezoeken hadden we rode silicatische xenolieten meegenomen en die bleken thuis veel mooie mineralen te bevatten, zoals mulliet, osumiliet en cordieriet. Bij ons derde bezoek ontdekte ik ergens in de wand iets wat leek op een dergelijke xenoliet. Ik tikte er een stukje af en zag tot mijn verbazing mooie blauwe kristallen. Het was osumiliet van topkwaliteit, zie foto met toelichting onderaan. Op dat moment “de vondst van ons leven” en we namen gelukkig alles mee wat er op die plek zat.

Kortom: ga vaker naar dezelfde plek!
Dat verhoogt de kans op echt goede vondsten aanzienlijk.


De groeve Caspar in de Bellerberg, Ettringen, Eifel, Duitsland:
bij elk bezoek weer anders


Osumiliet met cordieriet, beeldbreedte 2 mm,
Nickenicher Weinberg, Eifel, Duitsland (vondst van 1984)
Osumiliet vertoont dichroïsme. Kijk je langs de c-as op het kristal, dan is het blauw. Kijk je loodrecht daarop, dan is het kleurloos-gelig-bruinachtig. Dat laatste zie je bij het grote kristal rechts boven de blauwe kristallen. Links daarvan kleine oranjebruine doorzichtige kristalletjes van cordieriet