Mineraaltje met een verhaaltje

maandelijkse rubriek met een merkwaardig verhaal over een mineraalspecimen
voor vragen of suggesties, email verhaaltje@minerant.org

Humiet volgens het boekje

Foto's en verhaal Paul Mestrom



Gele humietkorrels in een matrix van calcietmarmer, met blaadjes van flogopiet. La Pêche, Les Collines-de-l'Outaouais RCM, Outaouais, Québec, Canada (4 x 7 cm)

Het boekje waarover het hier gaat, is geschreven door mineraloge Ann Sabina (1930-2015), die verbonden was aan de Geological Survey of Canada. Ze heeft een hoofdrol gespeeld in de ontdekking van de zeldzame en nieuwe mineralen in de Francon Quarry in Montreal, zoals weloganiet en dresseriet. Er is ook een van de vondsten naar haar benoemd: sabinaiet, met als formule Na₄TiZr₂O₄(CO₃)₄.

Maar bij de mineralenverzamelaars is ze het best bekend omwille van de reeks veldgidsen die ze heeft geschreven. Ze had gegevens verzameld om vragen van amateurs aan de geologische dienst te beantwoorden. Die werden verwerkt tot een reeks veldgidsen, waarvoor ze ook zelf te velde ging om de gegevens te verbeteren en aan te vullen. Dat werden tenslotte een reeks veldgidsen, met uitgewerkte routebeschrijvingen: volg weg X gedurende Y kilometers, dan links een zandweg inslaan, na de tweede bocht de rechter zijtak en dan nog 1,5 kilometer tot de groeve. En bij elke vindplaats volgde dan een korte geologische beschrijving en een lijst van de mineralen die ze er waargenomen had.

Toen we in 1994 op mineralenreis waren in Canada, hadden we een paar van dergelijke gidsen aangeschaft, en die hebben ons goed geholpen. Eén van de interessante vindplaatsen die erin vermeld stond, was voor humiet: dat is een magnesiumsilikaat met de samenstelling Mg₇(SiO₄)₃(F,OH)₂. In onze streken komt dat niet voor, en een moeilijkheid is nog dat er een reeks andere mineralen voorkomen die hier heel erg op lijken en die met amateurmiddelen niet zomaar te onderscheiden zijn, zoals chondrodiet en klinohumiet. Een zekere en gemakkelijke vindplaats van humiet was dus heel erg aanlokkelijk.

De wegaanwijzingen waren heel eenvoudig: volg gedurende 35,4 kilometer Highway 105: die vertrekt net ten noorden van Ottawa, dus was het niet zo moeilijk op te starten. Na 30 kilometer of zo werd het spannend en weken onze ogen niet meer af van de kilometerteller, om zeker de weginsnijdig niet voorbij te rijden. Na een paar keer vals alarm, kwamen we terecht aan een tamelijk recente rotsinsnijding, met in de buurt mogelijkheid om te parkeren. En we waren duidelijk op de juiste plek: het gesteente zat vol gele korrels en grijze blaadjes, Dat was dus oorspronkelijk een magnesiumhoudende kalksteen of misschien een dolomiet, die door metamorfose was omgekristalliseerd tot marmer, terwijl de 'onzuiverheden' erin de nieuwe mineralen gevormd hebben. Een goede vondst dus, en dat volgens het boekje van Ann Sabina.

PS van Paul Mestrom: ook op mindat staat deze vindplaats met een overigens minder fraaie foto van humiet.