Mineraaltje met een verhaaltje

maandelijkse rubriek met een merkwaardig verhaal over een mineraalspecimen
voor vragen of suggesties, email verhaaltje@minerant.org

Toch geen azuriet

Foto's en verhaal Paul Mestrom


Linariet, bb 4,9 mm, Herdorf, Siegerland, Duitsland

Het was zomer 1975, meer dan 40 jaar geleden dus. Mijn zwager Theo en ik gingen met onze echtgenotes op vakantie naar het Siegerland. We wilden er ook stenen gaan zoeken. Internet bestond nog niet en Roberts Encyclopedia of Minerals was nog veel te duur voor ons, maar ergens in een boekje hadden we gelezen dat er in de mijnen van Herdorf heel mooie mineralen gevonden waren en dat je die ook nog op de storthopen kon vinden. We hadden nog maar heel weinig ervaring en onze verwachtingen waren daarom eigenlijk te hoog gespannen. De buit was dan ook minder groot dan gehoopt. Het mooiste was nog de pyromorfiet die we vonden in een steen die langs een bospad lag. Verder vonden we niet veel meer dan wat malachiet en azuriet . . . .

Het was maart 2017 toen ik, in ruil voor Lengenbach-mineralen die ik in Tucson had achtergelaten, een pakje kreeg met heel veel prachtige mineralen. Daar zaten ook twee hele mooie stukjes azuriet bij. Een met prachtige kristallen van een paar millimeter en eentje met een puntgaaf kristal van ongeveer twee centimeter op matrix. Omdat de ruimte die ik voor mijn collectie heb, beperkt is, besloot ik om mijn collectie azurieten nog eens kritisch onder de loep (en microscoop) te nemen en er wat stukken uit te verhuizen naar mijn ruilmateriaal.
Een van de stukjes die ik zo weer eens te zien kreeg was een azuriet van Herdorf.
Ik kreeg er meteen een vreemd gevoel bij. Was dit wel azuriet????
Met de kennis en de middelen die me nu ter beschikking staan onderzocht ik het stukje. Eerst maar eens een klein fragmentje in zoutzuur. Geen bruisen en dus geen carbonaat en dus ook geen azuriet. Wel ontstond er een witte coating op het materiaal, wat op de aanwezigheid van lood wijst. Er ontstaat in zo’n geval wit lood(II)chloride op het oppervlak van het mineraal. Vervolgens een nieuw fragmentje in salpeterzuur. Ook nu weer een witte coating. Dat past prima bij linariet.
Na nog wat andere testjes en inspectie van de mineralenlijst op mindat was het duidelijk: deze azuriet is vrijwel zeker linariet! Niet uit de collectie dus, maar met een nieuw label in een andere lade.

Foto’s van soortgelijke stukjes van andere vindplaatsen staan op mindat, b.v.
foto-402481 en foto-35906

Voor de chemici hier nog de vergelijking voor de reactie van linariet met salpeterzuur:
PbCuSO₄(OH)₂ + 2 H⁺ ➞ PbSO₄ + Cu²⁺ + 2 H₂O