Mineraaltje met een verhaaltje

maandelijkse rubriek met een merkwaardig verhaal over een mineraalspecimen
voor vragen of suggesties, email verhaaltje@minerant.org

mineralen per dozijn (en nog een toemaatje)

Vondst en collectie Erik Vercammen, foto Paul Mestrom


1,5 mm brookiet-kristallen met rutiel (variëteit sageniet)
Riedgletscher, Grächen, Mattertal, Gebiet Zermatt - Saas Fee, Wallis, Zwitserland

Wie al eerder bijdragen van mijn hand heeft gelezen, zal al wel gemerkt hebben dat Wallis een geliefde vakantiebestemming was in onze familie. Dat was ook in 1992 het geval, toen we enkele weken doorbrachten in Grächen, in het Mattertal.

Uiteraard trok ik weer op stenenjacht, en één van mijn doelen was de morene van de Riedgletsjer, op een paar kilometer afstand. Een moreneveld is altijd interessant, omdat er veel stenen bloot liggen, en omdat die stenen afkomstig zijn uit heel het stroomgebied van de gletsjer: er bestaat dus kans op verschillende gesteentesoorten en de bijbehorende mineralen.

Deze morene stelde niet teleur: al snel vond ik een brok steen (van zo'n halve kubieke meter) met erop kristallisaties: kwarts, albiet, een bruin verweerd carbonaat, maar ook wat rutiel en zowaar anataas. Na gezwoeg met hamer en beitels gingen er een aantal stukken in de rugzak. Thuis besloot ik het carbonaat te verwijderen met zuur om zo te proberen de anataas en rutiel mooi bloot te leggen. De resultaten waren verrassend: naast veel goudgele rutiel en anataas kwamen er ook hoogglanzende kristalletjes van brookiet te voorschijn (zie foto), dus de 3 klassieke titaanoxides samen op één enkele steen! En daarmee was het nog niet gedaan, want op andere stukken kwamen nog meer en andere kristalletjes te voorschijn, waarbij ook zeldzaamheden als xenotiem en monaziet! In totaal leverde deze steen wel een dozijn mineralen:

• sulfides: pyriet en arsenopyriet
• oxides: anataas, rutiel, brookiet en ilmeniet
• carbonaten: (ijzer)dolomiet
• fosfaten: xenotiem en monaziet
• silicaten: chloriet, albiet en kwarts

Van sommige soorten heb ik maar een paar exemplaren en bijna alle kristallen zijn onder de millimeter, maar als eigen vondst was het de moeite. Bovendien, in de Alpen komen deze soorten meestal alleen klein voor, maar ze zijn dan wel goed gekristalliseerd.

En ook nog een toemaatje

Toen ik die dag terug naar onze vakantiechalet wandelde, wist ik nog niet welke zeldzaamheden zouden te voorschijn komen. Maar er waren nog een paar blijde verrassingen. De eerste was toen ik een bocht van het bospad omsloeg: op een goeie 10 meter afstand stond een hinde met haar jong. We waren allebei verrast en bleven doodstil staan, zeker een paar minuten lang, tot het dier ineens snel het bos in sprong.

Wat verder zag ik glinsteringen op een steen, een paar meter onder het pad. Ik dacht dadelijk aan de mogelijkheid van kwartskristallen en daalde af te gaan kijken. Er waren inderdaad kwartsen, maar aan de kleine kant. Maar dat werd meer dan goedgemaakt door de kleine dunne bruine
blaadjes op de steen: die waren dadelijk te herkennen als axiniet! In enkele kleine kwartskristallen zaten ook nog zwarte metaalglanzende plaatjes ingesloten, maar te klein om te kunnen determineren. Maar ook zo was het een onvergetelijke dag, waarvan de herinneringen nog steeds in mijn verzameling zitten.