Mineraaltje met een verhaaltje

maandelijkse rubriek met een merkwaardig verhaal over een mineraalspecimen
voor vragen of suggesties, email verhaaltje@minerant.org

Scepter-gmeliniet

Foto's en verhaal Paul Mestrom


Gmeliniet-Na, 1 mm sceptervormig kristal.
Magheramorne Quarry, Larne, Co. Antrim, Northern Ireland, UK

Het was in 1991 en we leefden nog in het pre-internet-tijdperk, toen je als micromounter nieuwe contacten legde aan de hand van de “International directory of micromounters”, een door de Baltimore Mineral Society uitgegeven gestencild werkje van 60 pagina’s.
Een van de mensen waarmee ik zo contact gelegd had was Harry Foy, een verzamelaar uit Noord-Ierland. Zijn specialiteit was zeolieten. Dat dat heel logisch was voor iemand die in Noord-Ierland woont, dat wist ik toen nog niet.
Een van de steentjes die hij me stuurde was een micromount met gmeliniet. Op het begeleidende briefje schreef hij (ja echt, met de hand, zoals dat toen nog gebruikelijk was!), dat het om iets bijzonders ging. Toen ik het steentje onder mijn microscoop legde, kon ik mijn ogen nauwelijks geloven. Het was weliswaar maar een klein kristalletje, maar waterhelder en in sceptervorm. Voor kwarts is dat niet ongebruikelijk, maar bij andere mineralen zie je het zelden.
Overigens was gmeliniet toen nog gewoon gmeliniet. Tegenwoordig weten we dat wat toen gmeliniet heette in feite een groep is van drie mineralen: gmeliniet-Na, gmeliniet-K en gmeliniet-Ca. De eerste is de meest voorkomende en dat is ook de gmeliniet die in de Magheramorne Quarry voorkomt.
Voor het specimen in mijn collectie verdween maakte ik een matige (maar voor die tijd redelijke) foto van het kristalletje. Daarna zag ik het meer dan 25 jaar niet meer, tot . . .

Het is 2018 en een van mijn vrienden, Marco Marchesini, stuurt me materiaal uit Cyprus. Daarbij zitten mooie grote kristallen van gmeliniet. Genoeg reden om eens in mijn collectie te gaan kijken wat ik zoal aan gmeliniet heb. En dan komt die fraaie scepter-gmeliniet weer tevoorschijn. Ik herinner me dat ik er een foto van gemaakt heb en zoek die op. Naar de maatstaven van nu is die bedroevend slecht. Als kristal zou je daar echt gedeprimeerd van worden. Het was dus beslist noodzakelijk er een nieuwe foto te maken. Het resultaat zie je hierboven.

In Goldschmidt’s “Atlas der Kristallformen”, deel 4, staan 23 tekeningen van Gmeliniet. Sceptervormige kristallen zijn daar niet bij. Dat illustreert hoe bijzonder dit is.
De meest gewone vorm is te zien op de eerste tekening:



Eens te meer concludeer ik:
Voor mooie mineralen hoef je niet per se naar beurzen of musea.
Ga gewoon eens kijken in je eigen verzameling!