Mineraaltje met een verhaaltje

maandelijkse rubriek met een merkwaardig verhaal over een mineraalspecimen
voor vragen of suggesties, email verhaaltje@minerant.org
 

Drie plus 1

Een verhaal van Erik Vercammen, foto Paul Mestrom


Handstuk van 6 cm met vier carbonaten,
Halde bij Lautenthal, Goslar, Niedersachsen, Duistland


Drie plus 1... dit is geen reclameslogan van een winkel, maar wel een beschrijving van een steen die ik zo’n 40 jaar geleden gevonden heb; dat was toen op de halde van de mijn in het stadje Lautenthal in de Harz.
Die mijn was eeuwenlang ontgonnen voor zilverhoudende galeniet. Een vervelende stof daarbij was “zinkblende”, een onnut mineraal dat geen bruikbaar metaal opleverde en daarom mee op de halde ging. Nadat in de XIXde eeuw ontdekt werd hoe zink kon verwerkt en gebruikt worden, is er zelfs een deel van de halde afgegraven om het reeds bovengehaalde sfaleriet te verwerken. Maar er lag er nog genoeg op de halde, naast ook nog galeniet en chalcopyriet. Er hadden zich ook oxidatie-produkten ontwikkeld: hydrozinkiet, malachiet en azuriet, gips, en zelfs een stuk met pyromorfiet. Uiteraard lagen er op de halde ook veel stukken ganggesteente: vooral kwarts, maar ook calciet en sideriet.
Maar er lag ook een steen die mijn aandacht trok omwille van zijn vele kleuren: wit, lichtbruin en donkerbruin, bijna zwart. Zoiets moet natuurlijk nader bekeken worden door een rechtgeaarde mineralenverzamelaar. Het ging duidelijk om een vergroeiing van 3 mineralen, die alle kristallijn waren. Afgaande op de sporen van splijting en de kleuren die ze gekregen hadden onder invloed van de verwering, leidde dat tot het besluit dat het hier gaat om 3 carbonaatmineralen:
  • calciet, met witte kleur, niet verweerd
  • een ijzerhoudend carbonaat, dat lichtbruin geworden was: ankeriet, of waarschijnlijker ijzerhoudende dolomiet
  • een heel sterk geoxideerd ijzermineraal: sideriet
Dat waren dus 3 carbonaatmineralen samen, op zichzelf al interessant. Maar er zit nog een vierde carbonaat op dit specimen: de witte korst op de sideriet. Dat is aragoniet, een klassieke nieuwvorming waar sideriet verweert. En zo heb ik dus nu in mijn verzameling dus een specimen met drie+1 carbonaatmineralen.