Mineraaltje met een verhaaltje

maandelijkse rubriek met een opmerkelijk verhaal over een mineraalspecimen
voor vragen of suggesties, email verhaaltje@minerant.org

olivijn in basalt

Foto's en verhaal Paul Tambuyser


olivijn in basalt, San Carlos Indian Reservation, Gila County, Arizona
18 x 16 x 10 cm, 3,47 kg, verzameling Walter Nuyts


Op Minerant, september 2021, zagen we op de stand van Walter Nuyts en flinke brok basalt met een agglomeraat van kleine olivijnkorrels en we kenden dat stuk. Walter had het via Rik Dillen’s beroemde ‘garage sale’ gekocht en Rik op zijn beurt nam het bij ons mee toen hij destijds het grootste deel van onze toenmalige verzameling overnam.

Voor de geschiedenis van dit mineraaltje moeten we teruggaan naar april, 1982.

In april 1982 gingen Regina en ik voor de eerste keer naar de Verenigde Staten. Omdat we toen net met gemmologie bezig waren en ook door Arizona reden, bezochten we het dorpje Peridot, genoemd naar de edelsteen die er wordt gevonden. Peridoot is de edelsteenbenaming voor olivijn. Olivijn is dan weer een veldbenaming voor een mengkristal tussen forsteriet Mg₂SiO₄ en fayaliet Fe²⁺₂SiO₄ en in het geval van peridoot is dat een mengkristal met zo’n 80 à 90% forsteriet. De aanwezigheid van Fe²⁺ is verantwoordelijk voor de mooie groene kleur van deze edelsteen.

Het plaatsje Peridot ligt in het San Carlos Apache Reservation en de vindplaats bevindt zich op de ‘Peridot Mesa’. De top van die tafelberg bestaat uit basalt waarin onregelmatige afgeronde massa’s van olivijnkorrels voorkomen. We hadden geluk dat het een feestdag was en we ongestoord op de vindplaats een kijkje konden nemen en er zelfs enkele kleinere stukjes basalt met olivijn vonden.


Peridot Mesa in San Carlos Apache Reservation

Deze uitstap was geslaagd en de tocht werd verder gezet naar Phoenix, 2 uur rijden ten westen van Peridot, waar we een afspraak hadden met Hank Meyers, op 8900 N. Central Avenue. Hij had een eenmansbedrijfje ‘colorgem’ en specialiseerde zich in het slijpen van peridoot waarvan hij het ruwe materiaal rechtstreeks kocht van de indianen die de stenen ontgonnen. In Phoenix aangekomen draaiden we vanaf de Freeway af op Central Ave. op zoek naar nummer 8900. Na een hele tijd rijden naderden we 8900, maar dat nummer bleek niet te bestaan… Natuurlijk weer onbesuisd enthousiast met elkaar zitten praten en er niet op gelet dat we in zuidelijke richting reden en niet naar 8900 N. Dat betekende rechtsomkeer en 18 blocks van 1 mijl noordwaarts. Na een dik half uur kwamen we eindelijk bij Hank Meyers aan. Daar kregen we prachtige peridoten te zien die hij zelf geslepen had; meestal kleinere stenen (rond 0,5 ct) en een paar van 3 ct en zelfs iets groter. We hadden er de gelegenheid om enkele mooie gefacetteerde peridoten aan onze verzameling toe te voegen.


gefacetteerde peridoot, 3,34 ct, 10x8,8 mm,  San Carlos

De volgende dag bezochten we het toenmalige ‘Arizona Mineral Museum’ dat gevestigd was in de Fairgrounds in Phoenix. Het was een ouderwets museum en toen we binnenkwamen was er net een klein groepje boy scouts die met een vragenlijst door het museum liepen. Er kwam een vriendelijke man op ons af, die later Arthur Bloyd de curator van het museum bleek te zijn. Hij vroeg of wij misschien ook wilden proberen om de mineralogische vragenlijst in te vullen; we zouden volgens hem wel het hele museum moeten doorlopen en alles goed bekijken om de vragen op te lossen. OK, we kregen de vragenlijst en vulden die ter plekke in (het waren voor een doordeweekse mineralenliefhebber eenvoudige vragen) en overhandigden na een minuut of twee de lijst. Alles correct. De man begreep er niets van maar toen we hem vertelden dat we mineralenliefhebbers waren, helemaal vanuit Belgium, Europe, werd hij nog enthousiaster. Hij repliceerde ‘follow me’ en we volgden hem naar een grote hangar vol met rekken, kratten, kisten en dozen waarin mineralen opgestapeld waren. ‘Help yourself’ was zijn commentaar en nu was het onze beurt om perplex te staan. We mochten gewoon meenemen wat we maar wilden.
We liepen door de hangar en kozen uiteindelijk een mooie brok basalt met olivijn van de genoemde vindplaats in San Carlos. En dit exemplaar ligt nu in de verzameling van Walter Nuyts.