Mineraaltje met een verhaaltje

maandelijkse rubriek met een merkwaardig verhaal over een mineraalspecimen
voor vragen of suggesties, email verhaaltje@minerant.org

Cassiteriet: een zwaar verhaal

Foto’s en verhaal: Paul Van hee


Cassiteriet XL, Rwinkwavu, Rwanda, ca. 15 x 15 cm

In 1949 nam mijn vader, toen ontvanger bij de douane in voormalig Belgisch-Congo, in de havenstad Matadi, de dienst over van zijn collega Mr. Palmans over. Die had juist bericht gekregen van zijn overplaatsing naar Bujumbura, Rwanda. Beiden kenden mekaar al langer van toen mijn vader bij zijn eerste ‘term’ (term: periode van 3 jaar) tijdelijk in Matadi verbleef toen hij op doorreis was naar die andere en kleinere havenstad, Boma. Mr. Palmans wist dan ook al langer dat mijn vader mineralen verzamelde. Na ongeveer 1 jaar, dus in 1950, kwam er een pakje aan vanuit Bujumbura. Nu ja, pakje? Het spul woog 4.5 kg en bevatte slechts één specimen namelijk cassiteriet. Het bleek een kristal te zijn dat op 1 vlak wat afgesleten was, bijna blinkend, terwijl de andere vlakken ruw en doorstreept zijn. Uit latere correspondentie kwam mijn vader te weten dat het mineraal reeds gedurende jaren dienst had gedaan als ‘deurstop’ van het bureel van de ontvanger der douane in Bujumbura.


De glad afgesleten onderkant van de ‘deurstop’

Het enige dat we wisten is dat het uit Rwanda kwam, exacte vindplaats ontbrak. Vele jaren later, begin deze eeuw ik denk rond 2005, kwam wijlen Paul Van Wassenhove bij ons op bezoek om eens naar de verzameling te kijken. Hij was vooral geïnteresseerd in cassiteriet, en hij wist dat cassiteriet mij ook interesseerde. Ik had ooit op een MKA-veiling een lot Australische cassiteriet kristallen, door Paul Tambuyser aangeboden, voor zijn neus weggekaapt. Paul Van Wassenhoven zijn interesse in dit mineraal had hij vanwege het feit dat hij als arts in Rwanda had gewerkt. Hij kwam er als arts, en dus ook als mineralenverzamelaar, in contact met mensen die in tinmijnen werkten of gewerkt hadden. Bij het zien van het 4.5 kg zware specimen zei hij direct: ”Dat komt van Rwinkwavu, de enige plaats waar ooit zo’n grote kristallen zijn gevonden.”.
Enkele jaren geleden waren wij op bezoek in het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika (KMMA) in Tervuren. Aan onze begeleider Florias Mees vroeg ik toen of zij ook specimen hadden van Rwinkwavu en, … jawel hoor met dezelfde structuur als het onze. In het museum hebben ze 14 specimen van deze vindplaats en 1 specimen, nr. 14367, is één enkel kristal van maar liefst 22 kg.
En zo heeft Paul Van Wassenhove met zijn kennis en ervaring als arts in Rwanda opgedaan ertoe geleid om de exacte vindplaats op te geven van wat ooit een ‘deurstop’ was. Mijn vader heeft het nooit geweten.